معاملات شرکت‌های فعال در بورس همواره در حالت مجاز نیست و به دلایل گوناگونی امکان متوقف شدن معاملات آن‌ها وجود دارد. در ادامه دلایل توقف و ممنوعیت معاملات نمادها را بررسی می‌کنیم.
یکی از دلایل متوقف شدن نمادها برگزاری مجمع سهامداران می‌باشد. یکی از مجامعی که سالیانه شرکت‌ها ملزم به برگزاری آن هستند، مجمع عمومی عادی سالیانه است. سایر مجامع عمومی فوق‌العاده نامیده می‌شوند. در ادامه به تشریح هر یک می‌پردازیم.
1. متوقف شدن به علت برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه
هر شرکت فعال در بورس باید به صورت دوره‌ای صورت‌های مالی خود را در سایت کدال منتشر و در خصوص فعالیت‌های خود شفاف‌سازی کند. شرکت موظف است مجمع عمومی سالیانه خود را حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی‌اش برگزار کند. در این مجمع مسائلی چون صورت‌های مالی و سود تقسیمی بین سهامداران مطرح و به تصویب سهامداران می‌رسد.
یک روز کاری قبل از برگزاری مجمع عمومی صاحبان سهام براساس اطلاعیه دعوت به مجمع منتشر شده توسط ناشر در سایت رسمی کدال نماد متوقف میشود. تصمیماتی که در مجمع گرفته میشود تنها مشمول افرادی خواهد شد که در تاریخ برگزاری مجمع، سهامدار شرکت بوده‌اند. این تصمیمات و اطلاعات پس از برگزاری مجمع، در سایت کدال قرار می‌گیرد و حداکثر تا ۲ روز کاری بعد از افشای تصمیمات مجمع عمومی عادی، بازگشایی نماد به صورت حراج ناپیوسته و بدون محدودیت نوسان انجام خواهد شد. اگر دستور جلسه مواردی جز موارد مذکور باشد، آن گاه نماد به صورت حراج ناپیوسته و با محدودیت نوسان بازگشایی میشود.
2. متوقف شدن به علت برگزاری مجمع عمومی فوق العاده
نحوه برگزاری مجمع عمومی فوق العاده نیز تقریبا شبیه به مجمع عمومی عادی است با این تفاوت که در آن در مورد موضوعاتی چون تغییر اساسنامه شرکت، تغییر سرمایه شرکت یا حتی انحلال شرکت تصمیم‌گیری میشود. یک روز کاری قبل از برگزاری جلسه هیئت مدیره ناشر پذیرفته شده در خصوص موارد مذکور، اطلاعیه منتشر شده توسط ناشر در سایت کدال، نماد متوقف میشود. شرکت در صورت اجازه بازگشت به دایره معاملات را خواهد داشت که تصمیمات اخذ شده در مجمع را در سایت کدالمنتشر کند و بازگشایی نماد حداکثر دو روز معاملاتی پس از افشای تصمیمات مجمع عمومی یا جلسه هیئت مدیره در خصوص تغییر سرمایه، به صورت حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می گیرد.
اگر موضوع مجمع عمومی فوق العاده، افزایش سرمایه باشد، نماد در زمان بازگشایی با کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد. در غیر این صورت بازگشایی سهم به صورت حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان و براساس نظر و تایید ناظر بازار خواهد بود.
در برخی موارد نمادها به علت رشد یا ریزش متوقف می شوند تا به این ترتیب از هیجانات معاملات کاسته شود و کنترل گردند:
3. متوقف شدن به علت نوسان قیمت پایانی یک سهم بیش از ۲۰ درصد
در صورتی که قیمت پایانی سهم طی 5 روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از 20 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، بورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را به مدت 60 دقیقه در وضعیت سفارش‌گیری نگه داشته و سپس انجام معاملات را آغاز نماید.
4. متوقف شدن به علت نوسان قیمت پایانی یک سهم بیش از ۵۰ درصد
در صورتی که قیمت پایانی سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی در دامنه عادی نوسان قیمت، بیش از 50 درصد افزایش یا کاهش داشته باشد، بورس موظف است در اولین زمان ممکن از لحاظ فنی نماد معاملاتی را متوقف کرده و از ناشر درخواست برگزاری کنفرانس اطلاع رسانی نماید. فعالین بازار سرمایه با دسترسی به سامانه تدان می‌توانند در صورت وجود هرگونه ابهام یا سؤال، نقطه نظرات خود را در تارنمای تدان ثبت نمایند. در صورت شفاف بودن اطلاعات و پاسخ‌های دریافت شده، نماد معاملاتی حداکثر 2 روز کاری پس از توقف با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.
در برخی موارد نماد به علت انتشار خبر و اطلاعاتی پیرامون شرکت متوقف میشود و این خبر باید در سایت کدال منتشر شود:
5. متوقف شدن به علت افشای اطلاعات با اهمیت
شرکت‌ها موظفند، اخبار و اطلاعات مربوط به شرکت را به صورت مداوم و در جهت آگاهی سرمایه‌گذاران و سهامداران در سایت کدال منتشر کنند.
این اطلاعات از منظر اهمیت به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند: اطلاعات با اهمیت گروه (الف) و اطلاعات با اهمیت گروه (ب).
نماد معاملاتی به صورت خودکار بلافاصله پس از ارسال اطلاعات بااهمیت متوقف و بازگشایی میشود. تفاوت این دو گروه در زمان بازگشایی و محدودیت دامنه نوسان آن‌ها است. در صورتی که اطلاعات بااهمیت از گروه (الف) باشد، نماد معاملاتی به صورت خودکار متوقف شده و در اولین جلسه معاملاتی بعد بازگشایی خواهد شد. بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته 30 دقیقه‌ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش، شروع و با اجرای حراج ناپیوسته پایان می‌یابد. پس از این مرحله، معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام میشود.
برخی از اطلاعاتی که در گروه (الف) قرار می گیرند، عبارتند از:
1. بهره‌برداری از طرح‌‌ها و پروژه‌های جدید
2. تعدیلات سنواتی
3. نتایج برگزاری مناقصه یا مزایده
4. تحصیل یا واگذاری سهام شرکت دیگر
5. تغییر در ترکیب سهامداران عمده
6. شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
7. تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
8. اعلام ورشکستگی شرکت
برخی از اطلاعاتی که در گروه (ب) قرار می گیرند، عبارتند از:
1. وضعیت مشتریان یا عرضه کنندگان عمده شرکت
2. پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی
3. تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصولات
4. پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود
5. تغییر حسابرس
6. تصمیم هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
7. برگزاری مناقصه یا مزایده
8. شرکت در مناقصه یا مزایده
در بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته، یک مرحله پیش‌گشایش ۳۰ دقیقه ای وجود دارد.
در صورتی که اطلاعات در گروه (الف) قرار داشته باشد، حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر در گروه (ب) قرار داشته باشد، حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می‌گیرد. قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.
در خصوص قیمت‌گذاری حق تقدم سهام برای اولین بار پس از افزایش سرمایه، در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده در صورت عدم کشف قیمت پس از دو نوبت حراج ناپیوسته، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار میشود.
قوانین بازگشایی نماد ها
بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته 30 دقیقه‌ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش، شروع و با اجرای حراج ناپیوسته پایان می‌یابد. در مرحله پیش‌گشایش تنها امکان ثبت سفارش وجود دارد. پس از این مرحله، معاملات از طریق حراج پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام میشود.
در صورتی که در دوره حراج ناپیوسته معامله‌ای صورت نپذیرد یا، معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط بورس تأیید نشود، به تشخیص بورس و پس از اطلاع رسانی، حراج ناپیوسته موضوع این ماده برای یکبار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در 90 دقیقه ابتدایی جلسه معاملاتی بعد قابل تکرار است. به این ترتیب در صورت عدم کشف قیمت، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.
حال که با دلایل توقف و بازگشایی نماد آشنا شدید، این نکته را در نظر داشته باشید که برای اطلاع از اخبار توقف و بازگشایی نماد، باید پیام‌های ناظر بازار مربوط به آن نماد را چک کنید. همچنین برای فهمیدن سایر اطلاعات و متن خبر یا علت توقف نماد می‌توانید به سایت کدال مراجعه کنید.
مطلب “دلایل توقف و بازگشایی نمادها در بورس”، توسط مجموعه آموزشی بازارهای مالی بورسار، تهیه شده است.
دوره آموزش ارزهای دیجیتال
گزارش روزانه بورس و فرابورس (24 فروردین)
گزارش روزانه بورس و فرابورس (18 فروردین)
افزایش سرمایه از محل سود انباشته را بهتر بشناسیم
آموزش نقشه بازار قسمت چهارم
چطور از بیتکوین استفاده کنیم؟
من توی صفحه پیام ناظر دلیل توقف رو میتونم ببینم ولی میشه بفرمایید از کجا میتونم اطلاعات دقیقتر در رابطه با جزییات خبر الف یا ب بدست بیارم که دقیقا چه اطلاعاتی افشا شده که باعث توقف نماد شده؟ ضمن تشکر از آموزش های عالیتون کارشناس عزیز
سپاس از همراهیتون .
در ابتدای توقف نماد هنوز خبری منتشر نشده، بلکه نماد متوقف میشه تا زمانیکه گزارششون را به سازمان ارائه کنند. گزارش ارائه شده در سامانه کدال قابل پیگیری و مشاهده است.